Via de Holebifederatie, en op tal van gaysites kan je lezen dat de regenboogvlag erkend werd door International Congress of Flag Makers. In het kader van een nieuwe aanvraag onderzocht Jong & HiB of deze informatie wel correct is. Via een Amerikaanse site over vlaggenkunde (vexillologie) bleek dat deze organisatie niet bestaat. Het kwam voort uit een spraakverwarring van vlagontwerper Gilbert Baker tijdens een interview met de San Francisco press. De vexillologische organisatie FIAV (International Association of Vexillological Associations) en hun Flag Congress werden met elkaar verward. De International Congress of Flag Makers is dus verzonnen door de vlagontwerper!

Dat gegeven zorgde onmiddellijk voor nieuwe vragen. Hoe krijg je dan erkenning? Jong & HiB vroeg het aan het Belgische en Nederlands documentatiecentrum voor vlaggenkunde, en een Belgische vexillologische vereniging. Landsvlaggen moeten erkend worden door aangrenzende landen; maar kunnen NOOIT door een organisatie erkend worden. Organisatievlaggen (zoals o.a. de vlag van Unicef, Rode Kruis, Olympische Spelen,..) moeten erkend worden door andere organisaties.

Hoe origineel is de regenboogvlag?

Hoe origineel is de regenboogvlag dan? De regenboogvlag werd ontworpen in 1925 door de coöperatieve beweging ICA, waar de handelsprofijten terug aan de leden vergoed worden. Tot 2001 was de zeskleurige vlag hun symbool. In 2001 heeft het ICA (International Co-operative Alliance te Genève, Zwitserland) een nieuwe ‘logo’ vlag, om de verwarring met de gayflag en vredesvlag te vermijden. Sinds 1961 is de regenboogvlag met de woorden “PACE-PEACE” in het midden, de pacifistische vlag. Denk maar aan de beelden in het nieuws tijdens de betoging van het bezoek die president Bush bracht aan de Paus. In 1978 ontwierp Gilbert Baker een regenboogvlag van acht gekleurde stroken. De allereerste vlag was gemaakt door Baker zelf, voor de jaarlijkse Pride van San Francisco. Het jaar er op ging men de vlag in grotere oplage produceren. Het roze en turkoois waren niet verkrijgbaar in het assortiment. Daardoor werd indigo en turkoois vervangen door het tussenkleur koningsblauw. In een romantische versie van het verhaal werd voor de optocht ter ere van de vermoorde homoseksuele eerste Schepenen – Harvey Milk – van San Francisco een optocht gehouden, waarbij de vlag in twee werd gesplitst. Om het gelijkmatig te verdelen, was er een even aantal kleuren nodig. Volgens deze versie was dit het ogenblik om de twee blauwen te vervangen door koningsblauw.
Uiteindelijk kwam men tot zes symbolische kleuren. Het rood staat voor leven, oranje onderlinge steun, geel staat voor de warmte van de zon, groen staat de natuur, blauw voor de kunst en violet voor spiritualiteit.

Het ontstaan van de regenboogvlag

De gedachte van de regenboogvlag gaat vanzelfsprekend terug tot de Bijbel, in Boek Genesis, waar God na de zondvloed zijn verzoening met het mensdom laat kennen door een regenboog in de hemel te laten verschijnen. Verder is deze gedachte de uitdrukking van een universele verzoening onder de mensen; vrede tussen de mensen.
De regenboogvlag vervangt de roze en zwarte driehoek (homo/lesbienne) uit WOII. Dit symbool werd gebruikt, naar analogie van de Davidster voor Joden, om homo’s en lesbiennes aan te duiden. Niet alle holebi’s gebruiken de regenboogvlag. Sommigen vinden het té Amerikaans, en verkiezen nog steeds de roze/zwarte driehoek, omdat ze meer “strijdkracht” en geschiedenis bevat. In de jaren 70/80 werd de Roze driehoek opgepikt door axiegroepen die opnamen voor homorechten.
In 1998 werd de eerste bi-vlag gemaakt, bestaande uit roze (homo/lesbisch), paars (bi) en blauw (hetero). paars is de kleurschakering en duidt op aantrekkingsfactor van zowel hetzelfde als het andere geslacht. Soms ook voorgesteld in driehoeken. Sinds 1999 erkende de International Lesbian en Gay Association (ILGA) 23 september, als de Internationale Dag van Biseksualiteit.

Bijzondere regenboogvlaggen

De eerste bijzondere homovlag is zwart en blauw gestreepte vlaggen en een rood hart. Het zijn geen fans van Club Brugge, maar van fetishen (leer, cowboys, jeans..) en sadomasochisme. Werd voor het eerst gebruikt in 1989 tijdens de wedstrijd Mr. Leather in Amerikaanse stad Chicago.
De tweede bijzondere homovlag is in bruin en geeltinten met daarop een pootafdruk van een beer. Beren of ‘bears’ zijn dikke en mollige homo’s met veel lichaamsbeharing, dik en niet behaarde homo’s heten ‘cubs’ en als ze slanks zijn met veel lichaamsbeharing zijn het ‘otters’. Zowel de lederliefhebbers als de beren maken nogal eens gebruik van zakdoekcodes die hun specifieke seksuele behoefte uitdrukken, en die ze links of rechts dragen, afhankelijk of ze dominant of passief die seksuele handeling willen uitvoeren. De zakdoekcode of ‘hankycode’ is vooral bij oudere homo’s gekend, en gebruikt in seksclubs en decadente homodiscotheken.

Samengevat

De vlag van coöperatieve handelsbeweging (ICA) werd geadopteerd door de holebibeweging in 1978 en was oorspronkelijk als pridevlag bedoeld voor de stad San Fransisco.
De regenboogvlag mag dan wel niet erkend zijn door andere organisaties, ze is wel een internationaal gebruikt symbool door de holebigemeenschap. Veel mensen nemen soms aan dat de ‘Aids Awareness Ribbon of de Red Ribbon’ ofwel ‘het aidslintje’ het symbool van de homo’s is, maar dat is echter niet zo. Het aidslintje staat voor de solidariteit en strijd tegen de HIV en AIDS.

De gouden tip die we echter kunnen meegeven is dat iedereen in Brugge, zonder toestemming, zijn of haar vlag aan eigen gevel kan uithangen. Heeft iemand er een probleem mee? Zeg dan dat het mag van het diensthoofd protocol. Hopelijk zit de wind een beetje mee!


Bronnen:

  • Flagg Bulletin, James J. Ferrigan III, The Evolution and Adoption of the Rainbow Flag in San Francisco 1989, pages 116-122
  • FIAV Belgium; voorzitter Dhr. H.Boudin
  • Shipmate flag Nederland, Dhr.Gerard van der Vaart
  • www.flagspot.net